Femur Başı ve Boynunun Beslenmesi
İntraosseöz Dolaşım: Femur cismindeki besleyici damarların haversiyan sistem aracılğı ile baş ve boyuna ulaşması ile sağlanır. İkinci derecede önemlidir.
Ekstraosseöz Dolaşım: Crock, proksimal femurun beslenmesini üç ana grup altında toplamıştır.
1) Femur boynu tabanında yer alan ekstrakapsüler arteryel halka;
2) Ekstrakapsüler arteryel halkanın asendan servikal dalları;
3) Raund ligaman arteri. Extrakapsüler arteryel halka, arka tarafta, medial femoral sirkumfleks arterin büyük bir
dalından, önde ise, lateral femoral sirkümfleks arterin dallarından oluşmaktadır. Superior ve inferior gluteal arterlerde halkaya az miktarda katkıda bulunur. Asenden servikal dallar, ekstra kapsüler arteryel halkadan çıkarak, önde intertrokaterik çizgi hizasında, arkada ise kapsülün orbiküler lifleri arasından, eklem kapsülünü geçerler. Sinovyum ve kapsül lifleri arasından artiküler kartilaja kadar devam ederler. Weitbrecht, bu arterlere retinaküler arterler adını vermiştir. Asenden servikal dallar, femur boynu metafizine pek çok küçük dallar verirler. Ekstrakapsüler arteryel halka ve superior besleyici arter sistemininin intramedüler dalları da bu bölgeyi beslemektedir. Asendan servikal arterler, hemen artiküler kartılajın altında, subsinovyal intraartiküler arteryel halka adı verilen ikinci bir halka oluştururlar. Epifizyel arterler, bu halkadan çıkarak femur başına giderler. (Şekil 4)
Ligamentum teres içinden seyreden arter, obturator veya medial femoral sirkumfleks arterin bir dalıdır. Yapılan pek çok çalışma değişik sonuçlar verse de, bu arterin femur başını tek başına besleyemeyeceği açıktır.
Lateral ve Medial Sirkumfleks Arterler: A.femoralis, inguinal ligamanın hemen altında, laterale doğru a.profundus femoris dalını verir. Daha sonra bu arter, lateral ve medial sirkumfleks arter dallarını vererek, femur üst ucu ve asetabulum kanlanmasının çoğunu sağlar. Bu iki arterin yanı sıra a.obturatorius, a.gluteus superior ve inferior, a.profunda superior’un perforan dalları ve femurun nütrisyen arteride kalçanın vasküler yapısına katılırlar.
Lateral sirkumfleks arter, sartorius ve rektus femoris kasları arasından geçerek, üç dala ayrılır. Desenden, transfers ve asenden dallar. Bunlar kalça eklemini besleyerek superior gluteal arterle anastomoz yaparlar.
Medial sirkumfleks arter, psoas ve pektineus kasları arasından geçerek asenden ve transvers dallarını verir
Eklem bağları:
Ligamentum iliofemorale (Bertin bağı): Spina iliaka anterior inferiordan başlayarak kapsülün ön yüzünde bir yelpaze gibi ilerler ve linea intertrokanterikaya yapışarak sonlanır. Ayakta durur pozisyonda kalça eklemini stabilize eden önemli bir yapıdır.
Ligamentum pubofemorale: Pubik kemiğin üst kolunun alt kısmından başlayarak laterale uzanır. Kapsülün medial yüzü ve linea intertrokanterikaya yapışır. Uyluğun ekstansiyon ve abdüksiyon hareketlerini kısıtlar, femur başına önden destek olur.
Ligamentum iskiofemorale: Arkada tuber iskiadikum yakınından başlayarak öne dönüp linea intertrokanterikaya yapışır. Femuru arkadan destekler. Aynı zamanda aşırı iç rotasyon hareketine engel olur.
Eklem dışında bulunan bu üç bağ dışında incisura asetabulinin dış kenarından başlayıp fovea kapitise yapışan eklem içi ligamentum capitis femoris (ligamentum teres) bulunur (Şekil 6). Ligamentum capitis femorisin içinden obturator arterin küçük bir dalı geçer ve epifiz kapanmadan önce beslenmeye yardımcı olur. Ligamentum capitis femoris başın addüksiyon ve dış rotasyon hareketlerini engeller.
