Çocuklarda İşeme Bozukluğu, İdrar Yolu Enfeksiyonu ve
Vezikoüreteral Reflü İlişkisi
İdrar
yolu enfeksiyonları (İYE) çocukluk çağında üst solunum yolu enfeksiyonlarından
sonra ikinci sıklıkta görülür. Yedi yaşına kadar kızlarda %7,8 erkeklerde ise
%1,6 oranında üriner sistem enfeksiyonu gelişme riski vardır (40). İdrar yolu
enfeksiyonu mesane duyarlılığını etkileyerek idrar kaçırmaya neden olmaktadır.
İşeme bozukluğu olan çocuklarda ise tekrarlayan İYE normal popülasyona oranla
daha fazla görülmektedir.
İşeme
bozukluğu olan çocuklarda İYE’ye yatkınlık oluşturan faktörler:
1) İdrar
yapma sırasında anormal pelvik taban kasılması
2)
Anatomik mesane anormallikleri (trabekülasyon, divertikül)
3)
Rezidüel idrar miktarında artış
4) Yüksek
basınçlı idrar yapma
Yüksek
basınçlı idrar yapma mesane epitelinde dolaşımı azaltarak iskemiye neden
olmakta ve mesanenin bakterilere karşı direncini azaltmaktadır.
5) Türbülan akış: Normalde bakteriler laminer
akımla üretradan uzaklaştırılırken işeme bozukluğu olanlarda üriner
obstrüksiyon nedeniyle türbülan akım meydana
gelmekte ve bakteriler etkin
olarak uzaklaştırılamamaktadır.
6)
Kabızlık: Mesane çıkımının mekanik obstrüksiyonuna ve daha fazla periüretral
kolonizasyona neden olarak enfeksiyon riskini arttırmaktadır.
İdrar
yolu enfeksiyonu, VÜR ve işeme bozukluğu birbirleri ile bağlantılı
patolojilerdir. İşeme bozukluğu mesane anatomisinde değişikliklere neden
olmaktadır. Tekrarlayıcı yüksek basınçlar vezikoüreteral bileşkede şekil
bozukluğuna; artmış işeme basıncı, yüksek rezidüel idrar ve tekrarlayan İYE VÜR
oluşmasına neden olmaktadır (48, 49, 50). Normal populasyonda VÜR %1 oranında
görülürken işeme bozukluğu bulunan olgularda %15-50’ye varan oranlar
bildirilmektedir (51). İşeme bozukluğuna bağlı İYE ve VÜR kız çocuklarında
erkeklere göre daha fazla görülmektedir. Yapılan bir çalışmada işeme bozukluğu
tek taraflı VÜR’ü olanlarda %28, iki taraflı VÜR’ü olanlarda %72 oranında
saptanmıştır (52). Sıklıkla işeme bozukluğu saptanmadan önce İYE araştırılırken
reflü saptanmaktadır. Bu nedenle reflüyle işeme bozukluğu arasındaki
birlikteliği saptamada en önemli nokta hastanın öyküsü alınırken işeme
alışkanlıkları üzerine odaklanılmasıdır. Vezikoüreteral reflü ve işeme
bozukluğu tanısı alan çocukların işeme bozukluğu tedavisinden sonra
reflülerinde kaybolma ve/veya derecelerinde azalma tespit edilmiştir. İşeme
bozukluğu tedavi edildiğinde tekrarlayan idrar yolu infeksiyonu da
kendiliğinden düzelmektedir.
