Hipotalamik ve Hipofiz Aksi Fizyolojisi
Hipofiz
hormon sekresyonunun fizyolojisi ve bu sekresyonun hipotalamus tarafından
düzenlenmesi çok geniş ve karmaşık bir konudur
Anterior
Hipofiz Hormonlar
1. Adrenokortikotropik Hormon (ACTH): Daha ziyade adrenal
korteksden glikokortikoid
(kortizol) sekresyonu stimüle eder. Ayrıca androjen ve mineralkortikoid
(aldosteron) sekresyon üzerinde az bir etkiye sahiptir. Aynı türden polipeptid
ve b-lipoprotein ürünler, cilt pigmentasyonunun kontrolünde rol alırlar.
2. Büyüme Hormonu (GH): Protein sentezini ve yağ metabolizmasını yükseltir; karbonhidrat
metabolizmasını ise düşürür. GH, çocuklarda boy uzamasını sağlar ve pek çok
etkisini çeşitli dokularda GH’a tepki olarak üretilen insülin benzeri büyüme
faktörü -1 (IGF-1) aracılığıyla dolaylı bir biçimde yerine getirir.
3.
Luteinize Edici Hormon (LH) ve Folikül-Stimülan Hormon (FSH):
Gonadların
ve üreme fonksiyonunun büyümesini ve gelişmesini kontrol eder. Kadınlarda FSH,
foliküler gelişimden sorumludur, LH ise ovulasyonu başlatır. Erkeklerde FSH,
sperm oluşumuna katkıda bulunur. LH ise leydig hücrelerinin ürettiği
testesteronu kontrol eder. Bu hormonlar, alfa ve beta adlı iki alt grupdan
meydana gelmiştir. Alfa alt grubu, LH, FSH ve TSH’da yaygın olarak bulunur.
Beta alt grubu ise her bir hormon üzerinde belli bir biyolojik etkiyi belirler.
4. TSH: Tiroid
bezindeki tiroksin (T4) ve triiyodotronin (T3) sekresyonunu uyarır.
5. Prolaktin: Hamilelik
sırasında meme gelişimini sağlar ve laktasyonu uyarır. Hedef organlar
üzerindeki etkileri aracılığıyla bu hormonlar, neredeyse vücuttaki bütün metabolik
süreçleri düzenlerler. Ancak GH tek bir hedef organa sahip olmaması bakımından
diğer hipofizer hormonlardan ayrılır. Çünkü GH reseptörleri çoğu dokuda
mevcuttur (50,51). Anterior hipofizer hormonların sekresyonunu regüle edenler
hipotalamusun arkuat nükleus hücreleri tarafından portal venöz sistemin içine
bırakılırlar (51).
Posterior
Hipofiz Hormonlar
Posterior
hipofiz hormonlar, hipotalamus içinde supraoptik ve paraventriküler çekirdeğin
hücre cisimlerinde sentezlenir. Bu hormonlar sentezlendiklerinde nörofizin adlı
taşıyıcı proteinler haline gelirler. Bu bileşimler sirkülasyona katılana kadar
sinir uçlarında depolandıkları posterior hipofiz bezine aksonlarla taşınırlar.
Bu hormonlar, sekresyon sonucu taşıyıcı proteinlerden serbest bırakılırlar. İki
önemli posterior hipofiz hormon bulunur.
1.Arginin Vazopresin: Genellikle supraoptik çekirdekte
sentezlenirler.Arginin vazopresin,
böbrekler üzerinde etkide bulunarak yeniden su emilimini artırır, böylece kan
volümünü ve serum ozmoloritesini kontrol eder.
2.Oksitosin: Genellikle paraventriküler çekirdekte sentezlenir.
Uterusun düz kasları ve meme bezleri üzerinde etkilidir. Bu hormon fetüsun
doğumuna ve emzirme sırasında süt salınmasına yardım eder
Kaynak; http://zehirlenme.blogspot.com
