Kalp Yetmezliğinde Apelin / APJ
Plazma apelin düzeyleri kalp yetmezliğinin
erken safhalarında artarken, ileri evre kalp yetmezliklerinde normal sağlıklı
bireylerdeki seviyelere indiği gösterilmiştir (132). Foldes ve ark. (132)
idiyopatik dilate kardiyomiyopati veya iskemik kalp hastalığı olan hastaların
sol ventrikül miyokardında apelin mRNA içeriğinin arttığını göstermiştir. Aynı çalışmada
kalp yetmezliği olan hastalarda sağlıklı bireylere göre APJ mRNA düzeyinin daha
düşük olduğu gösterilmiştir (132). Bu durum, bir yandan kalp yetmezliğinin
erken safhalarında miyokardiyal apelin sentezinin artarak miyokard
kontraktilitesinin arttırılma çabası olmasının yanında APJ reseptörlerinde
ligand (apelin) artışına bağlı bir azalma gerçekleştiği şeklinde
yorumlanabilir.
Apelin ve Su-Elektrolit Dengesi
Hipotalamusta oksitosin ve
vazopressinin sentez edildiği bölgeler olan supraoptik ve paraventriküler nükleuslarda
aşırı miktarda apelin ve APJ reseptörünün tespit edilmesi, apelinin su
dengesinin düzenlenmesinde de rolü olduğunu düşündürmüştür. Fizyolojik şartlarda
hipotalamik apelinin ADH salınımını inhibe ederken, sıvı kısıtlanması durumunda
ise bu etkinin apelin salınımını azaltarak ortadan kalktığı düşünülmektedir.
Adipokin Olarak Apelin
Yapılan son çalışmalarda apelin mRNA ve
proteini farelerin ve insanların subkutan yağ dokusundaki adipositlerde ve vasküler
stromal parçalarında tespit edilmiştir (134). Farelerin intraabdominal ve
subkutan yağ dokusundaki apelin düzeyi benzer olup daha çok beyaz yağ dokusunda
bulunduğu gösterilmiştir (134). Yağ dokusundaki apelin ekspresyonu çeşitli obez
fare modellerinde de çalışılmıştır. Yağdan zengin diyetle besleme, FVB/n
farelerde (diyete bağlı obeziteye dirençli) veya AR-TG farelerde (yüksek yağlı
diyet ile obezite gelişen ancak normoglisemik ve normoinsülinemik kalan) apelin
ekspresyonunda değişikliğe neden olmamıştır (134). Buna karşın, C57BL6/J
farelerde (obez, hiperinsülinemik ve hiperglisemik) yüksek yağlı diyet ile
besleme apelin düzeylerinde belirgin artışa yol açmıştır. Bu bilgiler yağ
dokusu artışı ile meydana gelen apelin sentezinde insülinin önemli rol oynadığına
işaret etmektedir. Plazma apelin düzeyi zayıf farelere nazaran şişman farelerde
2- 4 kat daha fazladır ki bu durum adipoz dokunun plazma apelin düzeyi için aşikâr
bir kaynak olduğunu düşündürmektedir. Farelerdeki 24 saatlik açlık sonrasında
plazma insülin düzeyi azalmakta ve buna paralel olarak adipoz dokuda apelin
ekspresyonu da azalmakta, böylece plazma apelin düzeyi de düşmektedir .
Beslenme sonrasında ise, plazma apelin düzeyi ve adipoz doku apelin mRNA
seviyesi tekrar normal beslenen hayvanlardaki düzeylere dönmektedir. Daha
sonraki çalışmalarda da streptozotosine bağlı diyabetes mellitus gelişen
farelerde azalmış apelin ekspresyonu insülinin yağ dokusunda apelin
ekspresyonunu düzenlediğini desteklemektedir. Ek olarak, tek doz insülin
uygulamasının da adipositlerde apelin mRNA düzeyini arttırdığı gösterilmiştir.
Yirmibeş morbid obez (BMI: 48±1) olguda ise plazma apelin düzeyi zayıf
insanlara göre 5 kat daha fazla bulunmuştur . Bu bilgiler apelinin adipoz
dokudan kontrollü bir şekilde önemli miktarlarda salınan yeni bir adipokin olduğuna
işaret etmektedir.
