İnsanda Bosaltim Sistemi

İnsanda Boşaltım Sistemi

İnsanda boşaltım organı böbreklerdir. Böbrekler karın boşluğunda, bel omurlarının sağında ve solunda olmak üzere iki tanedir. Şekil olarak fasulye tanesine benzerler. Böbrekler iki bölümde incelenir. Birinci bölüm böbreğin dışına doğru uzanır ve kabuk, ikinci kısım ise içe doğru uzanır ve öz bölgesi adını alır. İç kısımda idrarın toplandığı böbrek havuzu vardır. Oluşan süzüntü buradan idrar kanallarıyla idrar torbasına aktarılır. Bir süre burada bekle­tildikten sonra istemli olarak idrar kanalıyla dışarı atılır.

Böbreğin Fizyolojik Anatomisi

Böbrekte temel işlev birimi nefrondur. Bir başka deyişle, nefron, kan­dan atık maddeleri süzen böbreğin esas bölümüdür. Her iki böbrekte yakla­şık 2,400,000 nefron bulunmaktadır. Her bir nefron kendi başına ayrı birer idrar oluşturma birimi olarak çalışır. Bu nedenle, bir böbreğin temel fonksi­yon ve görevlerini anlamak için nefronun yapı ve fonksiyonlarını bilmek ye­terlidir.

Bir nefron temel olarak, sıvının süzüldüğü glomerulus ve süzülen sı­vının böbrek pelvisine akarken idrar nitelikleri kazandığı uzun bir tüpten o-luşmuştur. Glomerulus birbiriyle birleşen çok sayıda kılcal damar yumağın­dan oluşur. Glomerulus, içi yassı epitel hücreleriyle döşenmiş yarıküre şek­lindeki bowman kapsülü ile örtülüdür. Bowman kapsülü nefronun proksimal ucunda bulunur. Bowman kapsülü ve glomerulusun her ikisine birden malpichi cisimciği denir. Nefronun geri kalan kısmı, proksimal kıvrık tüp, henle kulpu ve distal kıvrımdan oluşur. Henle kulpu böbreğin öz bölgesinde bulunur. Bovvman kapsülü, proksimal ve distal kıvrık tüp böbreğin kabuğun­da yer alır.

Korteks düzeyinde sekiz kadar distal tüp birleşerek toplayıcı tüpü o-luşturur. Bu tüpün ucu tekrar kabuktan öz bölgesine doğru iner ve orada top­layıcı kanala dönüşür. Toplayıcı kanallar öz bölgesinde birbirleriyle birleşe­rek daha geniş kanalları oluştururlar. En alt kısımda böbrek pelvisine açılır­lar. Bu yapılar merkeze doğru birbirine yaklaşarak piramit şeklinde bir görü­nüm kazanmıştır. Bu oluşumlara malpighi piramitleri denir.