Kalp ve Dolaşım Sistemi
Kalp Kası Nedir, Kalp Kası İltihaplanması
Kasta üç tip kas vardır. Kulakçık kası, karıncık kası ve özelleşmiş uyarıcı ve iletici tipteki kaslar. Kalp kası iskelet kası gibi çizgili bir görünümdedir. Aynı zamanda iskelet kasındakinin hemen hemen aynı özellikte aktin ve myozin fibrillerine sahiptir. Ancak kalp kası hücreleri birbirleri ile özel diskler aracılığı ile bağlantı içerisindedir. Bu hücreler arası iletimin çok hızlanmasına neden olan bir farklılaşmadır. Kalp kası hücreleri kalbin çalışma fizyolojisine uygun olarak tek bir kas kütlesi olarak hareket edebilecek bir yapı kazanmışlardır.
Kalpteki bu yapı ile kalp "hep veya hiç kanunu"na göre çalışır. Gelen uyarı ne olursa olsun kalp aynı tempoda kasılır ve gevşer. Kalp kası bir kez uyan alıp kasılmaya geçtikten sonra arada gelen uyarıları almaz. Buna uyarıya dirençli dönem denir. Bu kalbin çalışması için çok gerekli bir özelliktir.
Bir kalp kasılmasının sonundan diğer kalp kasılmasının sonuna kadar geçen döneme kalp döngüsü denir. Kalbin kasılmasına sistol gevşemesine ise diastol adını alır. Kalp kasının kasılma evreleri sırasında meydana gelen elektriksel özelliklere dayanılarak EKG denilen araçla elektrokardiyogram denilen kasılma eğrileri yazdırılır ve kalbin çalışmasında herhangi bir anormallik bulunup bulunmadığı bu grafilerden belirlenebilir.
Normal bir kalp kendisine gelen kanın tamamını pompalayacak uyum gücüne sahiptir. Kalp kasılma gücünü ve hızını ayarlayarak bunu sağlamaya çalışır. Bundaki yetersizlikler önemli kalp ve dolaşım sistemi bozukluklarına neden olur.
Kalpte kulakçıklar hem sempatik hem de parasempatik sinir uçlarını alırken karıncıklara büyük oranda sempatik çok az orada parasempatik sinir uçları ulaşır. Sempatik uyan kalp kasının kasılma gücünü arttırır. Parasempatik uyan ise kalp kasının kasılma gücünü azaltır.
Kalbin anatomik yapısını, kapaklan, dolaşım sistemini etkileyen bütün bozukluklar kalp kasının kasılmasını bozar ve etkinliğini azaltır. Myokard infarktüsü, kalp kapağı hastalıkları. Kalbin parasempatik uyarımının artması, kalbin sempatik uyarılarını azalması, kalp kasının haraplanması, iltihaplanması ve oksijensiz kalması, doğuştan kalp hastalıkları hep bu etkiler nedeni ile kalp çalışmasını bozarlar. Zaten bu tip hastalıklardan birisi diğer tiptekilerin yaptığı etkileri de kolaylaştırır, meydana getirdiği fizyolojik bozukluklar, düzeltici müdahale yapılmazsa kalp kasını etkinliğini daha da azaltır.
Uzun süreli egzersiz kalp kasının büyümesine ve güçlenmesine neden olur. Bazı iyonlar kalp kasının çalışması için zorunludur. Potasyum ve kalsiyum iyonlarını buna örnek verebiliriz. Ancak bu iyonların azlığı ya da fazlalığı da kalp kası üzerinde olumsuz etkiler yapar. Vücutta fizyolojik düzeylerde olmalıdırlar.
Kalbin özel uyan ve iletim sistemi
Yetişkin bir insanın kalbi dakikada ortalama 72 (60-100) arasında atar. Dakikada 60'ın altı ve 100'ün üzeri anormal kabul edilir ve gerekli değerlendirmelerle nedeni araştırıldıktan sonra tedavisi yapılmalıdır. Kalpte uyanların temel kaynağı Sinoatriyal düğümdür. Kendi kendisine uyan implusları yaratabilecek yeterlikte özelleşmiş bir düğümdür. Sinoatriyal düğümden gelen impluslar Atriyoventriküler düğüme iletilir ve ordan Purkinje liflerinin sol ve sağ uzantıları ile ana kalp kasına iletilir.
Sinoatriyal düğüm 3 milimetre genişliğinde ve 1 cm uzunluğunda özelleşmiş bir kas demetidir. Superior vena kava adlı toplar damarın kalbe açıldığı yerin hemen altında ve ortaya yakın olarak sağ karıncığın arka duvarında yer alır. Uyanlar atriyoventriküler düğüme ulaşmadan önce 0.1 saniye kadar gecikme yapar bu her iki karıncığın eş zamanlı olarak kasılabilmesi için gerekli zamanı sağlar.
