Bitkisel Organlar

Bitkisel Organlar

Dokulara oranla daha yüksek bir görev birliği meydana getiren ve çe­şitli dokulardan oluşan kısımlara organ denir. Her organizmanın yaşayabil­mesi için kendini koruyan ve büyümesini sağlayan organlara vejetatif (ge­lişme) organlar, üremesini sağlayan organlara generatif (üreme) organlar denir. Vegetatif organlar, gelişmiş bitkilerde, kök, gövde ve yaprak olmak üzere üçe ayrılır. Organografı, organların iç ve dış yapılarını inceler. Eğer bir organ kendi görevi dışında yeni bir görev almak zorunda kalırsa bu yeni gö­reve göre yapısında bazı değişiklikler meydana gelir. Meydana gelen böyle bir değişikliğe metamorfoz denir. Kendi görevlerinden farklı bir görevi üst­lenen organlara da metamorfoza uğramış organlar denir. Aynı kökenden geldikleri halde farklı görevler yüklendikleri için farklı şekil almış organlara homolog organlar, kökenleri farklı olduğu halde aynı görevi yapmaları ne­deniyle benzer şekil almış organlara da analog organ denir.

Yüksek bitkiler, çeşitli görevlere karşılık çeşitli organlardan yapılmış olduğu halde ilkel bitkiler, basit ve aynı yapıya sahiptirler. Bir veya birçok hücreden yapılmış olan, kök, gövde, yaprak, çiçek gibi organlara sahip ol­mayan ipliksi veya yüzeysel yapılara tal (thallus) denir.

Evrim sırasında özellikle kara hayatına uymuş bitkilerde kök, gövde, yaprak gibi farklılaşmış kısımlar meydana gelmiştir. Böyle toprak altı ve toprak üstü organları meydana gelmiş tüm yapıları içeren yüksek bitki tiple­rine kormus denir. Talli bitkilerin meydana getirdiği gruba Thallophyta, kormus' lu bitkilerinkine Cormophyta adı verilir. Kormuslu bitkiler kök, gövde ve yaprak taşırlar. Kök genellikle toprak altında görülen bir organdır. Bitkiyi tespit etme ve topraktan madde alışını gerçekleştirir. Gövde destek görevini görür ve genellikle toprak üstünde bulunur. Yapraklar ise fotosentez görevini yapan organlardır.

Bitkilerde kök, gövde ve yaprak vejetatif (gelişme) organları; çiçek, meyve ve tohum generatif (üreme) organları oluşturur
.