Kadın ve Erkekte İnfertilite
İnfertilite (kısırlık) Nedir?
Çiftlerin 1-1,5 yıllık süre içerisinde çocuk istemeleri ve korunma yöntemi kullanmamalarına rağmen gebeliğin olmamasına infertilite denir. Türkiye'de ve dünyadaki çiftlerde yaklaşık yüzde 15 oranında infertilite sorunu vardır.
Kısırlık dünyada hangi sıklıkla görülüyor?
Dünya Sağlık Örgütü'ne (WHO) göre çiftlerin yüzde 8-10'unun kısırlık sorunları olduğu hesaplanmaktadır. Bunun anlamı dünya çapında 50-80 milyon insanın bu sorunla karşı karşıya olduğudur. Kısırlık görülme sıklığı bölgesel olarak değişiklikler gösterebilir.
Yardımla üreme yöntemleri, bu 1,5 yılın sonunda gebelik gerçekleşmiyorsa mı devreye giriyor?
Tıp, çift 1,5 yıl süreyle korunmaksızın temasta bulunuyorsa ve gebelik olmuyorsa araştırmayı başlatıyor. Tabii bu durumun birtakım istisnaları var. Çiftler hekime başvurduklarında başlarından geçen her şeyi anlatmalılar.
Çünkü sorulara alınan cevaplar ve alınan hasta öyküsü (anamnez) teşhis için son derece önemli. Örneğin erkek, "Benim çocukluğumda inmemiş testisim varmış, bir fıtığım varmış ameliyat edilmiş önce sonra da testisim indirilmiş" şeklinde bir bilgi verebilir. Ya da hanım, "Apandisit iltihabı nedeniyle acilen hastaneye yattım.
Karnım açıldı. Apandisitim de patlamıştı" gibi karın içerisinde yapışıklıklara neden olabilecek hastalıklar öyküsü veriyorsa önemlidir. Kadının yaşını hesaba katmalıyız. Evlenmişler, kadının yaşı 35 veya ilk başta bir süre korunmuşlar. Ardından ne zaman gebe kalmaları gerektiğini sormak için doktora başvurdukları takdirde bu çifte, "Siz gidin 1,5 sene korunmaksızın temasta bulunun. Olmazsa gelin. Tetkiklere öyle başlayalım" demek hiç doğru olmaz. Zaten yeterince zaman kaybetmişlerdir. Bu çiftlerde tetkiklere biraz daha erken başlanabiliyor. Ama her şeyi normal görünen 20'Ii yaşlardaki hatta 30'lu yaşların başındaki hanımlarda tetkiklere 1,5 yıldan daha önce başlamak günümüzde kabul görmüyor. Çünkü biraz önce söylediğimiz gibi bu hanımlar doğal sınırlar içinde gebe kalabiliyorlar. Rahim gebeliğe hormonlar tarafından hazırlanıyor. Kadın ister evli ister bekar olsun her ay sanki gebe kalacakmış gibi birtakım hormonsal değişimler yaşıyor. Rahmin içyüzü (endometri-um) eğer gebelik gerçekleşmediyse dökülüyor. Yani hanım âdet görüyor. İşte, bu hazırlık sürecinde bir anormallik olup olmadığını birtakım hormon testleriyle ortaya çıkartabiliyoruz. Rahmin kendisine ait anatomik anormallikler var mı buna bakmamız gerekiyor. Örneğin rahmin içine doğru baskı yapan bir myom (habis olmayan ur) olabilir. Rahmin içerisinde yer alan et beni gibi bir polip olabilir (bakınız Şekil 2). Önceden geçirilmiş kürtaj gibi bir müdahale sonucu rahmin iç duvarı birbirine yapışmış olabilir. Bütün bunlara ait bozuklukları bazı testler sayesinde anlayabiliyoruz. HSG testi yardımıyla tüplerin ve rahmin içi hakkında ayrıntılı bilgi edinmemiz mümkün.
