Sakız Çiğnemek Çürüğü Önler Mi?
Hastalardan sakız konusunda çok soru gelir. Ancak diş hekimleri genellikle, "hayır, sakızın diş sağlığına bir faydası yoktur," diyerek kestirip atarlar. Çünkü yanlış anlaşılmaya çok müsait bir konudur. Size küçük bir sır: Eğer sakız (elbette şekersiz sakız) doğru kullanılırsa diş sağlığımıza yardımcı olabilir.
Sakızı nasıl doğru kullanabiliriz?
Öncelikle kesin olarak anlamalıyız ki, çürük ve diş eti hastalıklarının en büyük sorumlusu mikrop plağıdır. Mikrop plağı tükürüğünüzdeki bir proteinin dişlerimizin üstüne çökmesi, ağzımızdaki mikrop ve gıdaların da üstüne yapışması ile oluşur. Mikroplardan oluşan bu plak, fırçalanarak dişin üstünden zamanında uzaklaştırılamazsa, yediğimiz gıdalardan özellikle karbonhidratları, şekerleri kullanarak çeşitli enzimler ve asitler oluşturur. Bu enzimler ve asitli ortam ise diş çürüğüne yani dişlerin sert tabakasının erimesine, diş etinin de hastalanmasına neden olur. Bu plak yapışkan olduğu için su ile çalkalamak, plağı yerinden atmaz sadece şöyle bir yıkar, Tek çare, plağı fırça ile
diş yüzünden, diş ipi ile de diş aralarından mekanik olarak uzaklaştırmaktır.
Bunun yanında bu plağa ve oluşturdukları asitlere karşı vücudun doğal silahları vardır. Bunlardan en önemlisi ise tükürüğümüzdür. Tükürük çiğneme ile uyarılır ve yemeklerde daha çok salgılanır. Tükürük diş yüzeylerini sürekli ıslak ve kaygan tutarak dişlerin mekanik aşınmalarına engel olduğu gibi besinlerle oluşan asit ortamı sürekli yıkayarak dişlerimizi çürükten koruyan doğal bir silahtır. Fakat çok miktarda plak birikmişse ağız günlerce fırçalanmamışsa tükürük temizleme işleminde yetersiz kalır.
İşte sakızı bu aşamada devreye sokabiliriz. Ama şekersiz ya da şeker yerine tatlandırıcı kullanılan sakızlardan bahsediyoruz. (Şekerli sakızlar çürük yapıcı etkileri nedeniyle şeker, çikolata gibi algılanmalı çocukların kullanmasına engel olunmalıdır. Şeker yerine tatlandırıcı katılmış örneğin ksilitollu sakızlar önerilebilir.) Bu şekersiz, tatlandırıcılı sakızlar çiğneme sayesinde tükürük akımını artırır dolayısıyla daha çok tükürük daha çok asit yıkar. Bu bilgiyi nasıl kullanabiliriz.
Gün içerisinde özellikle dışarda yenilen yemeklerden sonra dişleri fırçalamak her zaman mümkün olmaz. Böyle durumlarda, lavaboda ağız çalkalanıp büyük artıklar dışarı atıldıktan sonra şekersiz bir sakızı yaklaşık 15-20 dakika çiğnemek tükürük akımının artmasına yardım eder. Sakız çiğnemek asla fırçalama yerine geçmez. Düzenli olarak fırçalanmamış bir ağızda, değil bir sakız, bir kutu sakız da çiğneseniz oluşan asiti yıkayamazsınız. Sözünü ettiğimiz durum düzenli olarak dişlerini fırçalayanlar için geçerlidir. Dişler günde en azından iki defa -sabah-akşam- fırçalanıyor olmalıdır bunun yanı sıra gün içindeki atıştırmalardan sonra da sakız çiğnenebilir.
Özellikle çocuklarda şeker, çikolata, cips, kraker gibi gıdalar yendikten sonra fırçalamanın yanında bir bardak su ve peşinden de bu şekersiz sakızlardan çiğnenmesi bir alışkanlık haline getirilebilir.
Kısaca tekrar etmek gerekirse, sakız çiğnemek kesinlikle çürükleri önlemez, hele şekerli sakız dişlerin çürümesine yol açar. Eğer ağız hijyeni sağlanıyorsa ve dişler düzenli fırçalanıyorsa, şekersiz sakız çiğnemek de yardımcı olur.
