Multipl Skleroz (Dissemine Skleroz veya MS)
Multipl skleroz, merkezi sinir sisteminde myelin kılıfı dejenerasyonu, yaygın skleroz plakları ve aksonların dejenerasyonu ile karakte-rize demyelinizasyon yapan hastalıklardan biridir. Multipl skleroz 20-40 yaşları arasında başlayan daha çok kadınlarda görülen, nedeni bilinmeyen akut alevlenmeler ve iyileşme dönemleri gösteren kronik bir hastalıktır.
Etyoloji
Hastalığın nedeni bilinmemektedir, ancak; enfeksiyon, travma, yorgunluk, fazla çalışma, emosyonel baskı, aşı, serum enjeksiyonu, gebelik, rutubetli iklim, vitamin yetersizliği, allerjik hipersensitivite, otoimmünite hazırlayıcı faktörler olabilmektedir.
Multiple Skleroz Belirtileri ve Bulgular
Semptomlar çeşitli nöral lezyonlar nedeniyle karışık ve değişiktir, hafif görme bozukluğu, ekstremitenin geçici zayıflığı, sık olmamakla beraber bacaklarda veya bir kolda uyuşukluk, zayıflık, ekstremite-lerde sertlik, yürümede kolay yorulma ve hafif zorluk, baş dönmesi, nistagmus, baş ağrısı, emosyonel bozukluk, inkontinans, konstipasyon görülür. Ekstrem itelerin spastik kuvvetsizliği abdominal reflekslerin azalması dikkati çeker.
Emosyonel bozukluklar iyileşme döneminde öfori, ani öğürmeler, ağlama, kusma, tiksinme, baş dönmesi vestibülnükleinin dejenere olduğunu gösterir.
Tanı
MS tanısında yararlanılabilecek özel bir test yoktur. Bazı laboratu-var bulguları tanı koymada yardımcı olabilir. BOS'da total protein yükselebilir. IgG hastaların 2/3 ünde yükselebilir.
Son yıllarda PETT (Positron emission transaxial tomography) tanıda kullanılmaya başlayan yeni bir yöntemdir.
Multipl Skleroz Tedavisi ve Hemşirelik Bakımı
Tedavi semptomatiktir.
Akut devrede streoidler ve vazodilatatörler kullanılabilir.
İstirahat
Vasküler spazmotik hadiseyi azaltmak için ani ısı değişikliklerinden kaçınılmalıdır.
Hastaların şişman ise zayıflaması gereklidir. Hamilelik önlenmelidir.
Rehabilitasyon, fizik tedavi ve psikoterapi gereklidir. Hasta mesane, barsak eğitimi programına alınır. MS'li hastaların ve ailenin eğitimi ve desteklenmesi hastalığı kabullenmede ve hastalıkla birlikte yaşamada ve komplikasyonların önlenmesinde önemlidir.
