Pulmoner Emboli Nedir
Pulmoner tromboembolizm (PTE) venöz sistemde oluşan trom-büsün pulmoner arter ve dallarını tıkamasıyla oluşur. Vakaların %90'ı alt ekstremitelerin derin proksimal venlerinden kaynaklanır. Akut PTE kan pıhtısı, yağ, kemik, hava ya da amniyotik sıvı ile meydana gelebilir. Her çeşit hasta grubunda gelişebilir. Ancak yaşla birlikte görülme oranında artış olur. Özellikle de kısa kesik kesik solunumu olan yaşlı hastalarda görülme olasılığı daha fazladır. Venler-de trombüs gelişiminde üç önemli faktör rol oynar. "Wirchow triadı" olarak da adlandırılan bu faktörler; hareketsizlik, yatak istirahati, anestezi ve KKY gibi nedenlerle ortaya çıkabilen staz, malignensi, nefrotik sendrom, östrojen tedavisi, trombositoz gibi durumlarda ortaya çıkan hiperkoagülasyon, cerrahi ve travma sonucu oluşan damar duvarı hasandır. PTE belirtiler sıklıkla Mİ, pnömotoraks, pnö-moni, kosta tanklarında ortaya çıkan göğüs ağnlarıyla karışabilmek-tedir. Ancak otopside hastanede yattığı sırada ölen yaşlı hastaların %70-90'ında PTE bulunmuştur.
Hastanın Değerlendirilmesi
Voralan şikayetler tanımlanır. Travma, uzun kemik kırığı/cerrahisi, hareketsizlik, şişmanlık, hamilelik, daha önce trombüs öyküsünün varlığı, oral kontraseptif kullanımı araştırılır. Fizik muayene bulguları değerlendirilir.
Akut Pulmoner Emboli Belirti ve Bulgular ppt
Klasik belirtiler olarak kabul edilen solunum güçlüğü, plöretik göğüs ağrısı hastaların önemli bir kısmında görülmeyebilir. Diğer belirtiler öksürük, taşikardi, taşipne, huzursuzluk ya da konfüz-yondur.
Tanı
Akciğer graflsi; plevral effüzyon, parankim infıltrasyonu ve atelektazi ayrı ayrı veya birlikte görülebilir. EKG ; Dil de, T tersine döner, ST segmenti depresyonu görülür. Arter kan gazları ; Sat02, PaC02 düşer, hiperventilasyona bağlı solunum alkolozu görülür. Sedimantasyon; hızlıdır. Tam kan sayımında lökositler artar. Fibrin yıkım ürünleri (FSP) yükselir. Ayrıca pulse oksimet-ri.ventilasyon perfüzyon çalışmaları, pulmoner anjiyografı tanıya yardımcı olur.
Pulmoner Emboli Tedavisi ve Bakım
Hava yolu, solunum ve dolaşım sağlanır.
Arteryal kan gazlan gözlenir ve normal kalması sağlanır.
Akım hızı yüksek 02 verilir (KOAH olduğu bilinen hastalarda dikkatli olmalıdır).
Solunum durumu, kardiyak durumu, yaşam bulguları, cilt rengi sürekli izlenir.
Damar yolu açılır ve sürekliliği sağlanır.
Tanı işlemleri için gerekli düzenlemeler yapılır.
Böbrek fonksiyonlarını izlemek için üriner kateter takılır.
Gerekli ilaçlar uygulanır. PTE tedavisinde başlangıçta damar yoluyla heparin ve daha sonra warfarin türevi oral antikoagülan ilaçlar verilir. Tedavinin başlangıcında heparin verilerek APTT (aktiye parsiyal tromboplastin zamanı) 1.5-2 katı değerlere ulaşması sağlanır. Bronkodilatatörler, analjezikler, kan basıncı ve kardiyak outputun normal düzeylerde kalmasını sağlamak için kardiyotonik ilaçlar verilir.
Hasta için sakin güvenli bir ortam sağlanır.
Hasta ve aile bireyleri, yapılan tedavi ve bakım konusunda bilgilendirilir.
